Δεν λείπει σχεδόν ποτέ από το τραπέζι όταν στρώνεται για φαγητό. Βρίσκεται χωρίς εξαιρέσεις στις πρώτες σελίδες των καταλόγων των εστιατορίων και τα υλικά της επιλέγονται πάντα φρέσκα από τις νοικοκυρές στις λαϊκές αγορές. Είναι η ταπεινή μας «σαλατούλα».

Η αξία της είναι πάντα ανάλογη των λαχανικών από τα οποία αποτελείται. Τα λαχανικά ή αλλιώς κηπευτικά ή ζαρζαβατικά (που εκτός από συστατικά της σαλάτας μπορούν να μαγειρευτούν και ως κυρίως γεύμα) αποτελούν εδώ και πολλά χρόνια βασικό στοιχείο της διατροφής μας και η σημασία τους είναι γνωστή σε όλους. Με περιεκτικότητα ελάχιστη σε  θερμίδες και λίπη, μεγάλη σε βιταμίνες και έχοντας σπουδαίο ρόλο στη λειτουργία του πεπτικού, τα λαχανικά βοηθούν στην ανάπτυξη και καλή υγεία.

Αν σ’ αυτά προσθέσουμε το ρόλο τους στη διατροφή όσων επιδιώκουν την απώλεια βάρους και τη λύση που δίνουν σε εκείνους που επιθυμούν ένα καλό αλλά γρήγορο γεύμα, εύκολα καταλαβαίνουμε τη σπουδαιότητα των λαχανικών και της σαλάτας στη διατροφική μας συνείδηση.

Ποια είναι εκείνα που προσέχουμε όταν αγοράζουμε λαχανικά; Κατ’ αρχήν την εικόνα τους (χρώμα, ομοιομορφία) και την υφή. Θα πρέπει να δίνουν την αίσθηση του φρέσκου και πρόσφατα συγκομισμένου. Τι γίνεται όμως με τη θρεπτική τους αξία, πόσο βέβαιοι είμαστε για τη σύστασή τους; Τα διατροφικά σκάνδαλα των τελευταίων ετών δεν αφήνουν πολλά περιθώρια εφησυχασμού. Τα βιολογικά προϊόντα είναι μία λύση, παρόλα αυτά το κόστος τους είναι συχνά απαγορευτικό. Επομένως η μόνη σίγουρη και οικονομική διέξοδος θα ήταν εμείς οι ίδιοι να παράγουμε τα κηπευτικά μας.

Ο Οικιακός Λαχανόκηπος

Η ιδέα ενός οικιακού λαχανόκηπου ήταν πάντα ελκυστική. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που καλλιεργούν ή θα ήθελαν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια των κηπευτικών και να έχουν τις δικές τους ντομάτες, τα αγγουράκια και τις πιπεριές τους. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει λίγος χώρος στο σπίτι ή το εξοχικό, μερικές γλάστρες στο μπαλκόνι θα μπορούσαν να είναι αρκετές.

Εκείνα που θα πρέπει να προσέξει κάποιος που θα ασχοληθεί με έναν σπιτικό λαχανόκηπο είναι απλά και λίγα. Το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας εξαρτάται από τη σωστή επιλογή θέσης και την εξασφάλιση του κατάλληλου εδάφους.

Η Επιλογή Θέσης

Βασική απαίτηση των λαχανικών είναι η αφθονία φωτός. Καλό είναι να προστατεύονται από ανέμους και ψυχρά ρεύματα.

Προετοιμασία του Εδάφους

Το ιδανικό έδαφος για το λαχανόκηπο είναι βαθύ, αμμώδες και πλούσιο σε οργανική ουσία.

Το πρώτο βήμα της προετοιμασίας είναι το βαθύ σκάψιμο του χώματος και η απομάκρυνση των υπολειμμάτων (ριζών, ζιζανίων) και των άχρηστων υλικών. Η δεύτερη σημαντική εργασία είναι ο εμπλουτισμός του εδάφους με οργανική ουσία (κοπριά, κομπόστες, τύρφη). Το έδαφος χωρίζεται σε τμήματα, στα οποία θα φυτευτούν οι ξεχωριστές ομάδες των λαχανικών. Σε αυτό το στάδιο γίνεται και η βασική λίπανση με την ενσωμάτωση στο έδαφος ενός πλήρους λιπάσματος.

Φύτευση

Τα λαχανοκομικά φυτά μπορούν να σπαρθούν κατευθείαν στο χώρο που θα καλλιεργηθούν ή να μεταφυτευτούν σε αυτό σαν σπορόφυτα που έχουν αγορασθεί από τους φυτωριούχους.

Επί τόπου σπορά εφαρμόζεται σε φυτά με γρήγορη ανάπτυξη (χορταρικά) και σε φυτά με εύθραυστο ριζικό σύστημα (καρότα, πατάτες), τα οποία μεταφυτεύοντια δύσκολα. Η σπορά γίνεται στα πεταχτά ή σε γραμμές και ακολουθεί το απαραίτητο αραίωμα των φυτών μετά το φύτρωμα.

Μια διαφορετική μέθοδος είναι η σπορά των φυτών σε σπορεία και η μεταφύτευσή τους στο χώρο τους κήπου. Επειδή για τα δεδομένα του οικιακού λαχανόκηπου, η χρήση σπορείου δεν είναι εφικτή, τα νεαρά φυτά τα προμηθευόμαστε από φυτώρια. Η φύτευση γίνεται σε ευθείες γραμμές, σε έδαφος επίπεδο ή χωρισμένο σε αυλάκια με βάθος 15 ως 20 εκατοστά και μεταξύ τους απόσταση 30 ως 50 εκατοστά. Με την ολοκλήρωση της μεταφύτευσης ακολουθεί άφθονο προσεκτικό πότισμα.

Πότισμα

Τα λαχανικά χρειάζονται άφθονο νερό σε όλη τη διάρκεια της καλλιέργειάς τους. Οι τρόποι ποτίσματος είναι με κατάκλιση των παρτεριών, με γέμισμα των αυλακιών, με κατεονισμό και με σταγόνες. Το πότισμα με σταγόνες είναι το καταλληλότερο γιατί εφαρμόζεται εύκολα λόγω της γραμμική φύτευσης των φυτών, η απώλεια και εξάτμιση είναι ελάχιστη και δεν ευνοείται η ανάπτυξη ζιζανίων.

Στήριξη

Τα λαχανικά που αναπτύσσουν μακρείς και εύθραυστους βλαστούς (ντομάτα, αγγούρια, φασόλια), χρειάζονται υποστήριγμα για να διευκολυνθεί η κατακόρυφη ανάπτυξή τους. Τα φυτά στερεώνονται ατομικά ,προσδενόμενα σε λεπτούς πασσάλους.

Κλάδεμα

Το κλάδεμα γίνεται σε μερικά λαχανικά (ντομάτες, αγγούρια, πεπόνια, κολοκύθια) με την αφαίρεση των μασχαλιαίων βλαστών με τη μορφή κορυφολογήματος και στοχεύει στη διαμόρφωση καλού σκελετού, που ευνοεί την καρποφορία.

Καταπολέμηση Ζιζανίων

Τα ετήσια ζιζάνια ξεριζώνονται  με το χέρι ή με σκαλιστήρι αμέσως μόλις εμφανιστούν και πριν δημιουργήσουν σπόρους.

Η καλλιέργεια των κηπευτικών στον κήπο του σπιτιού δεν απαιτεί μεγάλες φροντίδες, αρκεί να ακολουθούνται μερικές βασικές αρχές. Κάθε είδος έχει συγκεκριμένη εποχή φύτευσης και ιδιαίτερες καλλιεργητικές απαιτήσεις, τις οποίες θα πρέπει να έχουμε υπόψη. Για οποιοδήποτε πρόβλημα αλλά και συμβουλές, η βοήθεια ενός ειδικού γεωπόνου είναι πολύτιμη. Λίγος χρόνος και μικρή προσπάθεια αρκούν για να μπορούμε να υπερηφανευόμαστε για τα φρέσκα λαχανικά του κήπου μας. Το αίσθημα της δημιουργίας είναι όμορφο και η επαφή με τη φύση πολύτιμη. Είναι βέβαιο ότι η μικρή μας ενασχόληση με τα κηπευτικά μπορεί να μας δώσει και τα δύο.